خوش‌بینی یکی از ویژگی‌های کلیدی یک رهبر موفق است. این ویژگی می‌تواند به تیم انگیزه بدهد، امید را در شرایط سخت زنده نگه دارد و عملکرد کلی را بهبود بخشد. بااین‌حال، خوش‌بینی بیش‌ازحد می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند که به جای کمک، مانعی برای پیشرفت تیم شود. خوش‌بینی افراطی ممکن است باعث نادیده گرفتن موانع، ایجاد انتظارات غیرواقعی و کاهش اعتماد تیم شود.
در این مقاله، به پنج نشانه‌ای که نشان می‌دهد خوش‌بینی شما ممکن است به تیم‌تان آسیب بزند، اشاره خواهیم کرد و راهکارهایی برای حفظ تعادل بین مثبت‌اندیشی و واقع‌گرایی ارائه می‌دهیم.
۱. نادیده گرفتن واقعیت‌ها
چرا این اتفاق می‌افتد؟
رهبرانی که بیش‌ازحد خوش‌بین هستند، ممکن است تمایل داشته باشند که تنها روی جنبه‌های مثبت یک موقعیت تمرکز کنند و چالش‌ها، موانع و محدودیت‌های منابع را نادیده بگیرند. آنها ممکن است با این باور که “همه چیز درست خواهد شد” از پرداختن به مشکلات واقعی اجتناب کنند.
اثرات منفی
نادیده گرفتن واقعیت‌ها می‌تواند منجر به اتخاذ تصمیمات نادرست شود، زیرا استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی‌های تیم بر اساس داده‌های نادرست یا ناقص شکل می‌گیرند. این مسئله ممکن است در بلندمدت به کاهش اعتماد تیم نسبت به رهبر منجر شود.
مطالعه‌ی موردی: شکست شرکت Theranos
شرکت Theranos که توسط الیزابت هولمز تأسیس شد، نمونه‌ای از نادیده گرفتن واقعیت‌هاست. هولمز به شدت خوش‌بین بود که فناوری آزمایش خون این شرکت بدون مشکلات فنی کار خواهد کرد. او وعده داده بود که با چند قطره خون می‌توان صدها آزمایش پزشکی را انجام داد، اما در واقعیت، این فناوری هرگز به درستی عمل نکرد.
با وجود هشدارهای دانشمندان و کارشناسان، او همچنان ادعا می‌کرد که محصول شرکت انقلابی خواهد بود. این خوش‌بینی افراطی باعث شد سرمایه‌گذاران میلیون‌ها دلار در این شرکت سرمایه‌گذاری کنند، اما زمانی که نهادهای نظارتی متوجه نقص‌های فناوری شدند، Theranos سقوط کرد و الیزابت هولمز به جرم فریبکاری محکوم شد. این نمونه نشان می‌دهد که چگونه نادیده گرفتن مشکلات واقعی می‌تواند منجر به فروپاشی کامل یک شرکت شود.
راهکار
- رهبران باید علاوه بر خوش‌بینی، بر داده‌ها و شواهد واقعی نیز تکیه کنند.
- ارزیابی مستمر شرایط و بررسی اطلاعات جدید می‌تواند به تصمیم‌گیری واقع‌بینانه‌تر کمک کند.
- دریافت بازخورد از تیم و تحلیل ریسک‌ها ضروری است.
۲. سرکوب نگرانی‌های تیم
چرا این اتفاق می‌افتد؟
گاهی رهبران بیش‌ازحد خوش‌بین فضایی ایجاد می‌کنند که در آن اعضای تیم احساس می‌کنند نباید مشکلات و نگرانی‌های خود را مطرح کنند، زیرا ممکن است به چشم افراد منفی‌باف دیده شوند.
اثرات منفی
- تیم ممکن است احساس کند که نگرانی‌هایش نادیده گرفته می‌شود
- عدم بیان مشکلات می‌تواند به بحران‌های غیرمنتظره منجر شود
- ایجاد احساس ناامنی روانی در بین اعضای تیم
راهکار
- رهبران باید فضایی ایجاد کنند که در آن اعضای تیم بدون ترس از قضاوت بتوانند مشکلات را مطرح کنند.
- جلسات بازخورد منظم برگزار شود تا اعضای تیم احساس کنند که شنیده می‌شوند.
- تشویق تیم به ارائه ایده‌ها و راهکارهای جایگزین.
۳. ایجاد انتظارات غیرواقعی
چرا این اتفاق می‌افتد؟
یکی از خطرات خوش‌بینی بیش‌ازحد این است که رهبر تیم وعده‌هایی می‌دهد که تحقق آنها دشوار یا غیرممکن است. این وعده‌ها ممکن است تیم را در شرایط سختی قرار دهد و فشار غیرضروری ایجاد کند.
اثرات منفی
- افزایش فشار کاری و استرس در تیم
- ایجاد ناامیدی در صورت برآورده نشدن انتظارات
- کاهش اعتماد اعضای تیم به رهبر
راهکار
- تعیین اهدافی که هم چالش‌برانگیز و هم واقع‌بینانه باشند.
- شفاف‌سازی درباره موانع و چالش‌های احتمالی.
- استفاده از تحلیل داده‌ها و بررسی منابع موجود قبل از ارائه وعده‌های بزرگ.
۴. عدم آمادگی برای بدترین سناریوها
چرا این اتفاق می‌افتد؟
رهبرانی که بیش‌ازحد خوش‌بین هستند، معمولاً برنامه‌ای برای مواقع بحرانی ندارند. آنها بر این باورند که «همه چیز درست پیش خواهد رفت» و به همین دلیل، از برنامه‌ریزی برای چالش‌های احتمالی غافل می‌شوند.
اثرات منفی
- عدم آمادگی تیم در مواجهه با بحران‌ها
- افزایش استرس و فشار بر تیم در شرایط بحرانی
- کاهش کارایی و بهره‌وری در مواقع حساس
مطالعه‌ی موردی: بحران بوئینگ 737 مکس
شرکت بوئینگ در توسعه هواپیمای 737 مکس، به‌جای در نظر گرفتن مشکلات فنی، به‌شدت خوش‌بینانه به کار خود ادامه داد. سیستم MCAS که برای بهبود پایداری پرواز طراحی شده بود، دارای نقص‌های اساسی بود، اما مدیران بوئینگ این مشکلات را نادیده گرفتند. خلبانان به درستی از نحوه کار این سیستم آگاه نبودند و دو سانحه مرگبار در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ رخ داد که جان ۳۴۶ نفر را گرفت.
این حوادث باعث شد که مدل 737 مکس در سراسر جهان زمین‌گیر شود، بوئینگ میلیاردها دلار ضرر کند و اعتماد مسافران به این شرکت کاهش یابد. این نمونه نشان می‌دهد که خوش‌بینی بدون آمادگی برای سناریوهای بدتر می‌تواند چه پیامدهای وحشتناکی داشته باشد.
راهکار
- رهبران باید علاوه بر خوش‌بینی، سناریوهای مختلف را در نظر بگیرند و برای چالش‌های احتمالی برنامه داشته باشند.
- ایجاد برنامه‌های اضطراری و آموزش تیم برای مواجهه با بحران‌ها.
- ارزیابی مداوم ریسک‌ها و به‌روزرسانی برنامه‌های واکنش به بحران.
۵. کاهش اعتماد به نفس تیم
چرا این اتفاق می‌افتد؟
اگر یک تیم بارها و بارها با چالش‌هایی روبه‌رو شود که رهبر آنها پیش‌بینی نکرده بود، اعضای تیم احساس ناامیدی خواهند کرد. آنها ممکن است به این نتیجه برسند که تلاش‌هایشان بی‌فایده است، زیرا بارها با شکست مواجه شده‌اند.
اثرات منفی
- کاهش انگیزه و تعهد تیم
- احساس ناکامی و ناامیدی در میان اعضای تیم
- افزایش نرخ ترک کار و کاهش بهره‌وری
راهکار
- رهبران باید علاوه بر روحیه‌بخشی، به اعضای تیم نشان دهند که موانع و مشکلات را درک می‌کنند.
- ایجاد فرهنگ بازخورد و یادگیری از اشتباهات.
- فراهم‌کردن فرصت‌هایی برای موفقیت‌های کوچک که اعتماد به نفس تیم را تقویت کند.
جمع‌بندی
خوش‌بینی زمانی که با واقع‌گرایی ترکیب شود، می‌تواند به تیم انگیزه دهد و عملکرد آنها را بهبود بخشد. اما اگر بیش‌ازحد باشد، ممکن است به نادیده گرفتن مشکلات، انتظارات غیرواقعی و سرکوب نگرانی‌های تیم منجر شود. رهبران باید بتوانند بین مثبت‌اندیشی و درک واقعیت تعادل ایجاد کنند تا تیم را به موفقیت واقعی برسانند. استفاده از داده‌های واقعی، گوش دادن به نگرانی‌های تیم و برنامه‌ریزی برای چالش‌های احتمالی می‌تواند به ایجاد یک محیط کاری سالم و موفق کمک کند.
https://jazbacademy.ir/too-much-optimism-hurts-the-team/
جهت دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مشاوره رفتار غیرمنطقی مدیران با کارکنان به صفحه مشاوره مراجعه و یا با ما در ارتباط باشید.
نویسنده: محمد مهدی مصلحی
